Hiện nay, doanh nghiệp Việt Nam đang nắm giữ nhiều cơ sở hạ tầng và tài sản phục vụ hoạt động logistics, có lợi thế trong việc am hiểu tập quán kinh doanh và khách hàng nội địa. Tuy nhiên, hoạt động của họ vẫn còn đơn lẻ và hạn chế về năng lực tài chính và quản trị so với các doanh nghiệp nước ngoài.
Trong cuộc họp báo thông tin về Diễn đàn Logistics Việt Nam 2023, được chia sẻ bởi ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), cho biết rằng dịch vụ logistics tại Việt Nam đã được cải thiện đáng kể trong thời gian qua.
Trên bảng xếp hạng Chỉ số hiệu quả logistics Việt Nam ở vị trí 43.
Trong quá trình này, việc hoàn thiện khung pháp lý về dịch vụ logistics đã được thực hiện từng bước, như Nghị định số 96/2022/NĐ-CP, Nghị quyết số 163/NQ-CP, Nghị quyết số 163/NQ-CP, Quyết định số 200/QĐ-TTg…
Trong năm vừa qua, hạ tầng logistics tại Việt Nam đã có những cải thiện đáng kể. Chính phủ và các Bộ, ngành liên quan đã tiến hành đầu tư và phát triển cơ sở hạ tầng cho bến bãi vận tải và giao nhận hàng hoá để phục vụ cho hoạt động xuất nhập khẩu.
Các tuyến đường cao tốc, sân bay, cảng biển và trung tâm logistics mới được xây dựng và mở rộng đã góp phần quan trọng vào việc nâng cao năng lực xử lý hàng hóa và thuận lợi cho việc lưu thông hàng hóa.
Tổng chiều dài đường bộ của Việt Nam hiện nay là khoảng 595.201 km, trong đó có 25.560 km là đường bộ quốc gia (bao gồm quốc lộ và cao tốc), tăng 7,3% so với năm 2017. Mạng lưới đường sắt quốc gia có tổng chiều dài 3.143 km và tồn tại 277 ga. Đồng thời, còn có tổng cộng 17.026 km đường thủy nội địa được quản lý và khai thác trên toàn quốc.
Hệ thống cảng biển của Việt Nam hiện có tổng cộng 286 bến cảng, được phân chia thành 5 nhóm cảng biển khác nhau, với tổng chiều dài của các cầu cảng lên tới hơn 96 km. Lượng hàng hóa thông qua các cảng biển trong năm 2022 đã tăng lên trên con số 733 triệu tấn, tăng khoảng 4% so với năm trước.
Ngoài ra, đã xây dựng thành công các cảng biển kết hợp trung chuyển quốc tế tại phía Bắc và phía Nam; tiếp nhận thành công tàu container có dung tích từ 132.000 DWT tại khu vực bến Lạch Huyện (Hải Phòng) và từ 214.000 DWT tại khu vực bến Cái Mép (Bà Rịa – Vũng Tàu).
Đặc biệt, Việt Nam đã thiết lập được tổng cộngthang từ hàng hóa là một số lượng rất lớn là32 thứ, trong đó có25 thứ mang tính chất quốctếvận chuyểnvận chuyểnvận chuyểnquốcvà7thứcho việcvận chuyểnnôđịa.
Theo thông tin từ Tạp chí Lloyd’s List (Anh), Việt Nam đã có 3 cảng container được xếp hạng trong top 100 cảng container lớn nhất thế giới năm 2022, bao gồm: Lạch Huyện (Hải Phòng), Cát Lái (Tp. Hồ Chí Minh) và Cái Mép (Bà Rịa – Vũng Tàu). Các cảng này đã thu hút một lượng hàng hóa lớn đi qua trong năm vừa qua.
Về đường hàng không, Việt Nam hiện đang sở hữu tổng cộng 22 cảng hàng không với diện tích khai thác lên đến khoảng 11.859 ha, bao gồm 9 cảng quốc tế và 13 cảng nội địa.
Ngoài ra, Việt Nam hiện có tổng cộng 69 trung tâm logistics có quy mô từ lớn đến vừa, được phân bổ tập trung tại các khu công nghiệp khác nhau. Trong số này, có nhiều trung tâm logistics mới sử dụng công nghệ 4.0 để cung cấp dịch vụ vận chuyển, hoàn tất đơn hàng và phân phối các sản phẩm theo một cách hiện đại và chuyên nghiệp hơn.
Không chỉ thế, theo ông Hải, quy mô doanh nghiệp cùng chất lượng dịch vụ logistics cũng đã tăng cao. Theo kết quả khảo sát doanh nghiệp gần đây nhất (31/12/2021) được Tổng cục Thống kê công bố, Việt Nam có 34.476 doanh nghiệp dịch vụ logistics với tổng cộng 563.354 công nhân đang làm việc. Thị trường logistics có sự góp mặt của khoảng 5.000 doanh nghiệp cung ứng dịch vụ logistics 3PL.
Hơn nữa, xếp hạng của Ngân hàng Thế giới trong năm 2023, Việt Nam xếp thứ hạng số 43 trong bảng xếp hạng về hiệu suất logistics, trong nhóm 5 quốc gia đứng đầu bảng ASEAN, gồm Singapore, Malaysia, Thái Lan và đồng hạng với Philippines.
Tốc độ phát triển thị trường logistics Việt Nam trung bình mỗi năm đạt 14-16%, góp phần đáng kể trong nỗ lực nâng kim ngạch xuất, nhập khẩu của Việt Nam năm 2022 đạt trên 730 tỷ USD, tăng trưởng 9,1% so với cùng kì năm 2021.
Theo kết quả xếp hạng của Agility 2023, thị trường logistics Việt Nam được xếp hạng 10 thuộc top 50 thị trường logistics mới nổi thế giới. Tỷ lệ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) từ 2022 – 2027 của thị trường logistics Việt Nam được kỳ vọng ở khoảng 5,5%.
Vậy đâu là phương pháp nâng cao sức cạnh tranh?
Tuy nhiên,ông Hải cũng thừa nhận là doanh nghiệp logistics Việt Nam chủ yếu bị hạn chế về quy mô, vốn và kinh nghiệm quốc tế. Sự liên kết giữa các khâu trong chuỗi cung ứng logistics và giữa doanh nghiệp dịch vụ logistics với doanh nghiệp xuất nhập khẩu chưa được thực hiện.
Các dịch vụ logistics chủ yếu mà các doanh nghiệp logistics Việt Nam cung cấp là vận tải nội địa, giao nhận, kho bãi, khai báo hải quan, giám định hàng hóa và dịch vụ thuê chỗ trên tàu. So với các doanh nghiệp nước ngoài, các doanh nghiệp Việt Nam sở hữu cơ sở hạ tầng và tài sản phục vụ hoạt động logistics.
Tuy có lợi thế am hiểu tập quán kinh doanh và khách hàng trong nước nhưng hoạt động của họ chỉ diễn ra ở mức độ cá nhân. Họ cũng gặp hạn chế trong tài chính và quản trị, chỉ phục vụ cho từng phân khúc nhất định mà thiếu đi sự kết nối liên tục để cung cấp dịch vụ logistics tích hợp.
Trong hoàn cảnh thị trường hiện nay đầy khó khăn đã gây ảnh hưởng đáng kể đến hoạt động của các doanh nghiệp dịch vụ logistics. Sức cạnh tranh để thu được đơn hàng ngày càng trở nên gay gắt hơn. Ngoài áp lực cạnh tranh về dịch vụ, các tiêu chuẩn mới về môi trường và an toàn giao thông, an toàn lao động do quốc tế và trong nước áp đặt đã khiến các doanh nghiệp dịch vụ logistics phải thay đổi.
Các doanh nghiệp logistics toàn cầu khi sử dụng dịch vụ bên ngoài yêu cầu tiêu chuẩn khí thải cao, buộc các doanh nghiệp logistics phải chủ động đầu tư, điều chỉnh mô hình sản xuất, kinh doanh theo hướng “xanh hóa”, từ đó nâng cao khả năng cạnh tranh và bảo đảm sự phát triển bền vững.
Vì lẽ đó, việc thúc đẩy ngành logistics Việt Nam phát triển hiện đại là rất quan trọng. Hàng năm, Bộ Công Thương tổ chức Diễn Đàn Logistics Việt Nam nhằm tạo ra sự kết nối chặt chẽ và sự trao đổi thông tin một cách trung thực giữa các cơ quan quản lý nhà nước ở trung ương, địa phương và các hiệp hội, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực logistics của Việt Nam.
Thông qua việc các tổ chức hiệp hội, ý kiến phản biện và phản hồi về chính sách liên quan đến phát triển hạ tầng, môi trường kinh doanh, thủ tục hải quan và chính sách thu phí của địa phương được doanh nghiệp thể hiện, diễn đàn giúp cho cơ quan quản lý nhà nước có thêm thông tin để đánh giá và ban hành các chính sách phù hợp với thực tiễn ngành logistics tại Việt Nam.
Theo ông Hải, Diễn đàn Logistics Việt Nam năm nay (lần thứ 11) được tổ chức trong bối cảnh có nhiều đặc điểm mới. Đó là việc triển khai các hiệp định thương mại tự do mới như CPTPP, EVFTA, UKVFTA, RCEP, VIFTA yêu cầu doanh nghiệp phải tập trung vào việc nâng cao sức cạnh tranh.
Bên cạnh đó, dịch Covid-19 đã được kiểm soát nhưng vẫn gây ra tác động lớn về mặt kinh tế – xã hội sau đại dịch cùng với chiến sự ở Ukraina đã gây ra sự gián đoạn trong chuỗi cung ứng và giảm sút nhu cầu tiêu thụ hàng hoá. Tác động này ảnh hưởng mạnh mẽ tới các doanh nghiệp và dịch vụ logistics.
Hơn nữa, việc cùng Bộ Công Thương, các Bộ, ngành và địa phương đang được nỗ lực tập trung vào việc tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất và xuất khẩu hàng hóa. Qua đó, chúng ta có thể tận dụng hiệu quả các FTA mới, giảm thiểu tổn thất do dịch bệnh và nhanh chóng phục hồi tăng trưởng.
Đặc biệt, việc chuyển đổi số hiện nay là một xu hướng không thể tránh khỏi. Nó giúp choanh nghiệp dịch vụ logistics tăng cường năng suất, chất lượng và hiệu quả của dịch vụ. Điều này giúp cải thiện sức cạnh tranh trên thị trường trong nước và mở rộng ra thị trường quốc tế.
Vì vậy, diễn đàn trong năm nay sẽ tập trung vào việc định hướng và khích lệ doanh nghiệp logistics tiến hành chuyển đổi số mạnh mẽ và áp dụng công nghệ số để cải thiện khả năng cạnh tranh của mình.
Diễn đàn Logistics Việt Nam 2023 với chủ đề “Logistics và chuyển đổi số cho Đồng bằng sông Cửu Long” được tổ chức vào hai ngày 01 và 02/12/2023, tại khách sạn Sheraton Cần Thơ, thành phố Cần Thơ.
Chiều 01/12: Khảo sát thực tế dành cho đại biểu tham dự diễn đàn, tại các cảng, trung tâm logistics, doanh nghiệp dịch vụ logistics trên địa bàn thành phố Cần Thơ.
Sáng 02/12: Phiên toàn thể của diễn đàn, diễn ra từ 8h00 đến 11h30 với sự tham dự và chủ trì của Đồng chí Trần Tuấn Anh, Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương.
Chiều 02/12: Phiên chuyên đề “Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong logistics, tạo đột phá cho logistics Đồng bằng Sông Cửu Long”.
Nếu bài viết này của Singhang mang lại thông tin hữu ích cho bạn, vui lòng Like và Share để bạn bè của bạn cùng đọc nhé!
